Hastane infeksiyonları dünyada ve ülkemizde morbidite ve mortaliteye neden olan önemli bir sağlık sorunudur. Pseudomaonas aeruginosa ise hastane infeksiyonlarında en sık karşılaşılan bakteriyel etkenlerden biridir. Doğada çeşitli türleri yaygın olarak bulunan pseudomonaslar gram negatif, nonfermentatif, aerob, oksidaz pozitif özelliktedir. Pseudomonaslar birden fazla antibiyotik grubuna dirençli olması, bunun yanında yoğun bakım üniteleri, yanık servisleri, invaziv girişimlerin yapıldığı cerrahi servisler gibi immün sistemi düşük hastaların bulunduğu yerlerde daha sık rastlanmaktadır. Sebep olduğu çeşitli infeksiyonlar ventilatör veya hastane kaynaklı pnömoniler, yumuşak doku infeksiyonları, bakeriyemi, katater ilişkili infeksiyonlar, özellikle diyabet hastalarında sık görülen yara infeksiyonlarıdır.
Pseudomonas aeruginosanın bu infeksiyonları geliştirmesinde görevli en önemli virülans faktörlerinden biri lipopolisakkaritleridir. Lipopolisakkarid yapısındaki endotoksinin lipid A bölümü toksisiteden esas sorumlu yapıdır. Bu antijenik yapı monositlerden tümör nekrozis faktör (TNF)-alfa, interlökin (IL)-1, IL-6, IL-8 salıverilmesine neden olurken , IL-1 ve IL-6 T hücrelerini aktive ederek gama-interferon, IL-2, IL-4 salgılanmasını sağlarlar. Bu sitokinler lokal enfeksiyonun üstesinden gelmek için çok yararlı olurken, büyük miktarlarda sentezlenerek dolaşıma karışmaları ile sistemik bir inflamatuar reaksiyon meydana gelebilir ve bu da endotoksinin doku hasarı ve ölüm gibi çoklu fizyopatolojik etkilere sebep olmasına neden olur.
Çörek otu, Ranunculacea (Düğünçiçeğigiller) familyasının Nigella sativa türü olup, bitki çeşitliliği bakımından oldukça zengin olan ülkemizde siyah tohum, siyah kimyon veya bereket tanesi olarak bilinmektedir. Uzun yıllardır birçok hastalığın tedavisinde kullanılmakla beraber günümüzde gıda üretiminde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde başlıca Konya, Kütahya, Isparta, Antalya da 12 ile 14 arasında Nigella türü yetişmekte olup, özellikle Nigella sativa, Nigella damascena, ile Nigella arvensis türleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Timokinon (C10H12O2, 2-izopropil-5-metil 1, 4-benzokinon) çörek otu uçucu yağında %18.4-24 oranında bulunan ve 164,2 g/mol moleküler ağırlığına sahip sarı renkli kristallere sahip uçucu bir monoterpendir ve nigella sativanın en önemli biyoaktif bileşenidir. Timokinon üzerine yapılan çalışmalarda antidiyabetik, antihiperlipidemik, antitümöral, analjezik etkileri yanında çeşitli mekanizmalarla antiinlamatuar etkileri tespit edilmiştir. Biz de çalışmamızda timokinonun antiinflamatuar etkinliğini, lenfosit kültürüne pseudomonas aeruginosa lipopolisakkariti ekleyerek, proinflamatuar sitokinler olan TNF-alfa, IL-1 ve IFN-gama salımı üzerine etkisini inceleyeceğiz. Böylece timokinonun pseudomonas aeruginosa infeksiyonlarında faydalı olup olmayacağı konusunda bilgi edinmiş olacağız.
12/07/2021 →